Wat is metabolisme? Heldere uitleg + belangrijke tips!

Laatste update: 14 juni, 2020 | Geen reacties

Wanneer je bezig bent met afvallen, sporten, of gewoon geïnteresseerd bent in de werking van het menselijk lichaam, zal je vaak de term “metabolisme” tegenkomen. Niet iedereen weet echter wat dit nou precies inhoudt. Staat je metabolisme voor de snelheid waarmee je je eten verteerd, hoe snel je afvalt, of een ander proces binnen je lichaam? Dit en meer kom je allemaal te weten in dit artikel!

TIP:
Wil je graag je metabolisme versnellen zodat je makkelijker overtollig lichaamsvet kwijtraakt? Gebruik dit gratis weekmenu >>

De wetenschappelijke betekenis

Het woord “metabolisme” komt van het Griekse woord “Metabolismos” wat staat voor omzetting of verandering. Het wordt ook nog wel eens je stofwisseling genoemd. Je metabolisme staat voor alle biochemische processen die plaatsvinden in je lichaamscellen.

Metabolisme kan echter onderverdeeld worden in twee categorieën: anabolisme, een proces waarbij energie gebruikt wordt om stoffen op te bouwen, en katabolisme waarbij er stoffen worden afgebroken zodat er energie vrijkomt.

Je stofwisseling heeft meerdere functies waarbij de belangrijkste is dat je lichaam energie vastlegt en vrijmaakt wanneer dat nodig is. Daarnaast zorgt het ervoor dat je alle belangrijke stoffen opneemt, de afvalstoffen verwerkt zodat deze uitgescheiden kunnen worden en dat je bouwstoffen gebruikt als energiebron voor alle biologische processen in je lichaam.

Kortom:
Metabolisme staat voor alle biochemische processen die plaatsvinden in je lichaamscellen. Het bestaat uit twee categorieën: je anabolisme en je katabolisme.

Wat betekent het voor ons?

Wanneer je geen bioloog bent, is het niet heel nodig om te weten hoe je stofwisseling exact werkt op biologisch en chemisch niveau. Wanneer je vanuit deze blik naar je metabolisme kijkt, komt het neer op het omzetten van stoffen in je lichaam om ervoor te zorgen dat je genoeg energie hebt om dagelijks te kunnen functioneren. De snelheid waarop dit gebeurt bepaald de hoeveelheid calorieën die je verbrandt. In tegenstelling tot wat veel mensen denken zorgt een langzamer metabolisme echter niet voor het aankomen in gewicht, dit komt vaak door een teveel aan calorieën die je consumeert.

Je metabolisme is echter geen vast iets, het past zich aan aan de manier waarop je leeft. Wanneer je bepaalde voedselsoorten eet, of sport, zal je metabolisme sneller werken dan wanneer je dagelijks veel vette happen eet en vooral stil zit. Daarnaast is de stofwisseling van iedereen anders, dit komt door je geslacht, gewicht, leeftijd, en de opbouw van je lichaam [1].

Er zijn gevallen waarin je metabolisme wél kan zorgen voor problemen met je gewicht. Dit komt vaak pas voor wanneer je een extreem laag metabolisme hebt, zoals wanneer je last hebt van

Hypothyreoïdie; een niet-functionerende schildklier, Polycysteus ovarium syndroom of de ziekte van Cushing.

Kortom:
Je stofwisseling staat voor de snelheid waarop je lichaam stoffen omzet om energie vrij te geven. Je hebt snelle stofwisselingen en langzame. Deze zijn afhankelijk van verschillende factoren.

Hoe versnel je je metabolisme?

Er wordt vaak gezegd dat je je metabolisme kan veranderen door veel te sporten of door bepaalde typen voedsel te eten. Dit is echter niet helemaal correct. Iedereen heeft een basaal metabolisme die vrijwel vast ligt. Deze kan je lichtelijk aanpassen door veel aan krachttraining te doen, omdat spieren nu eenmaal meer calorieën verbruiken dan vet. Verder is er weinig dat je kan doen om deze aan te passen. Toch zijn er een aantal dingen die je kan doen om je lichaam in optimale conditie te houden waardoor de manier waarop je stofwisseling werkt beter past bij je doelen [2].

TIP:
Wil je graag je metabolisme versnellen zodat je makkelijker overtollig lichaamsvet kwijtraakt? Gebruik dit gratis weekmenu >>

Eet veel voedende voedingsmiddelen

Je lichaam haalt energie uit koolhydraten, eiwitten en suikers. Voedsel met veel verwerkte suikers, zoals hamburgers, snoep, pannenkoeken, of die lekkere brownie van je collega, zorgen echter voor een hoge piek in je bloedsuikerspiegel waarna deze snel weer zakt. Dit resulteert in een flinke dip waardoor je geneigd bent om te snacken om weer aan energie te komen. Voedsel zoals volkoren boterhammen, energierepen zonder toegevoegde suikers, eiwitten, groenten en fruit zorgen juist voor een gebalanceerde afgifte van deze energie waardoor je veel langer op één maaltijd kan teren.

Kortom:
Voedende en vullende voedingsmiddelen zoals volkoren brood, eiwitten en groenten zorgen voor een langer vol gevoel en meer energie waardoor je minder de behoefte hebt om te snacken.

Sport regelmatig

Zoals we eerder al noemden, kan krachttraining voor een lichte verandering in je metabolisme zorgen. Daarnaast is sporten in zijn algemeen ook heel gezond voor je lichaam. Tijdens de sport haalt je lichaam namelijk energie uit bruin vet. Dit is vet waarin overgebleven energie in opgeslagen wordt. Wanneer je sport en deze energie verbruikt, zal je al snel een afname in bruin vet ontdekken. Denk hierbij aan een uurtje in de sportschool, of een flinke dagelijkse wandeling na je avondeten of juist voor je ontbijt.

Kortom:
Wanneer je sport verbrandt je energie wat ook opgeslagen zit in je bruin vet. Zo val je gemakkelijk af.

Eet regelmatig

Hoewel het tegenstrijdig klinkt, kan te weinig of te onregelmatig eten zorgen voor een gewichtstoename of een vertraging van het afvallen. Wanneer je weinig eet, kan het namelijk zo zijn dat je metabolisme dit herkent als een tekort aan voedingsstoffen. Je metabolisme zakt dan naar een lager tempo, zodat je lichaam meer energie behoudt om je langer te kunnen voorzien daarvan.

Wanneer je daarna echter weer normaal eet, zit je metabolisme nog in een overlevingsstand waardoor je al die extra energie opslaat in plaats van verbrandt. Hierdoor kom je aan. Zorg er daarom voor dat je regelmatig een kleine hoeveelheid eet zodat je metabolisme op pijl blijft.

Kortom:
Te weinig eten kan ervoor zorgen dat je metabolisme in een soort overlevingsstand terecht komt.

TIP:
Wil je graag je metabolisme versnellen zodat je makkelijker overtollig lichaamsvet kwijtraakt? Gebruik dit gratis weekmenu >>

Bronnen & onderzoek:

[1] https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/weight-loss/in-depth/metabolism/art-20046508
[2] https://www.rush.edu/health-wellness/discover-health/how-metabolism-really-works